Veganlar Vitamin ve Mineral Kaynaklarını Nereden Karşılar?

Veganizm son zamanlarda oldukça popüler olmuş bir akımdır (1). Vegan terimi ilk kez 1944 yılında İngiltere içerisindeki vejeteryanlar topluluğundan ayrılan küçük bir grup tarafından kullanılmıştır (1). Bu beslenme tarzında kişiler vejetaryenlikteki et kısıtlamasına ek olarak yumurta, süt ve süt ürünleri dahil olmak üzere hiçbir hayvansal kaynaklı gıda tüketiminde bulunmazlar (1).

Günümüzde veganizm; giyim, beslenme veya diğer herhangi bir amaçla hayvansal kaynaklı her türlü ürünün kullanımını zalimlik olarak yorumlayan bir yaşam tarzı haline gelmiştir (1).
Vegan beslenme kişilerin etik ilkeler, çevre duyarlılığı veya sağlık durumları nedeniyle uyguladığı özel bir diyet planıdır (2). Sadece bitkisel kaynaklı ürünler içermesi nedeniyle bazı kişilerde yetersiz beslenme ile sonuçlanabileceği için dikkatli olunması önerilir (2).

Tüm hayvansal kaynaklı gıdalar bu diyet planının dışında bırakılmıştır (2). Her türlü et, balık, deniz ürünü, mandıra ürünleri, yumurta, bal ve diğer arı ürünlerine ek olarak hayvansal kaynaklı whey, kazein, laktoz, yumurta beyazı albümini veya jelatin gibi maddeler içeren ürünler, vegan beslenme kapsamında tüketilmeyen gıdalar içerisinde yer alır (2).


Veganlar İçin Vitamin Mineral Kaynakları Nelerdir?

Vegan beslenen kişiler genel iyilik halinin korunması adına bazı hayvansal kaynaklı gıdaları benzer özelliklere sahip bitkisel gıdalar ile değiştirme yoluna gitmiştir (2):

  • Tofu ve tempeh gibi soya bazlı ürünler, et ve balık gibi hayvansal kaynaklı gıdalar yerine protein ihtiyacı karşılamak adına tüketilen ürünler içerisinde yer alır (2).
  • Fasulye, mercimek ve bezelye gibi baklagiller vegan beslenme planı içerisinde yer alan ve zengin içerikli besinlerdir (2).
  • Kuruyemişler ve bu besinlerden yapılan yağlar vegan beslenme tarzını benimseyen kişiler için iyi birer demir, lif, magnezyum, çinko, selenyum ve E vitamini kaynağı olabilir (2).
  • Bazı bitki tohumları hem protein hem de omega-3 yağ asitleri açısından zengindirler ve bu nedene vegan beslenme programına dahil edilmesi önerilen gıdalar arasında yer alırlar (2).
  • Veganların günlük tüketilmesi önerilen kalsiyum miktarını almasında içeriği kalsiyum ile zenginleştirilmiş bitkisel kaynaklı süt ve yoğurt ürünleri faydalı olabilir (2).
  • Tam buğday ürünler ve tahıllar vegan beslenen bireyler için lif, demir, B vitamini ve diğer bazı minerallerin alınabilmesi için iyi birer kaynak olabilir (2).
  • Sebze ve meyveler veganların besin maddesi alımını destekleyen temel gıdalardır (2). Yeşil yapraklı sebzeler içerdikleri yüksek demir ve kalsiyum minerali nedeniyle bu diyet planı içerisindeki önemli gıdalar içerisinde değerlendirilir (2).

*Burada yer alan bilgiler bir sağlık profesyoneline danışmanın yerine geçemez. Sağlığınız için lütfen doktorunuza ve/veya eczacınıza danışınız.
**Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği (29960 mükerrer/26.01.2017 tarihli resmi gazete)
*** Takviye edici gıdalar normal beslenmenin yerine geçemez. Dengeli ve çeşitli beslenme sağlıklı yaşam için önemlidir.


Aradığın sağlıklı yaşam önerileri