Kalp ve Karaciğer Sağlığı

Kalp, vücuda kanı pompalamak ile görevlidir. Kalbin sağ kısmı kirli (oksijenden fakir) kanı akciğerlere göndererek temizlenmesini sağlarken sol kısmı ise temiz (oksijenden zengin) kanı diğer organlara göndererek dokuların beslenmesini ve oksijenlenmesini sağlar ⁽²⁾. Kalbin sağlıklı olması ve bu işlevlerini devam ettirmesi yaşam için vazgeçilmezdir. 
Kalp sağılığınızı korumak ve geliştirmek için yapacağınız yaşam tarzı değişikliklerinden fayda görebilirsiniz ⁽²⁾.
 

• Sigarayı bırakmak: Sigara koroner arter hastalığının temel sebeplerinden biridir ⁽³⁾. Koroner arter hastalığı; yaşamı tehdit edebilecek kadar ciddi sorunlara sebep olabilir ⁽⁴⁾. Sigarayı bırakmak, kalp sağlığınız için atılabilecek en önemli adımlardan biridir ⁽³⁾.
• Egzersiz yapmak: Haftada ortalama 150 dakika orta ağırlıkta aerobik egzersiz yapmak kalp sağlınızı olumlu etkiler ⁽³⁾.
• Kilo kontrolü: Obezite kardiyovasküler hastalıklar açısından risk faktörüdür ⁽³⁾. Kilonuzun normal aralıkta olması kardiyovasküler hastalık riskinizi azaltır ⁽³⁾.
• Alkol kullanımının kısıtlanması: Alkol tüketiminin aşırıya kaçmaması kalp sağlığı için önemlidir ⁽³⁾.
• Dengeli ve düzenli beslenme: Porsiyon kontrolü yaparak; az kalorili sebze gibi besin gruplarından daha çok, yüksek kalorili işlenmiş ve yağlı besin gruplarından daha az tüketmek faydalıdır ⁽⁵⁾.
• Vitamin ve mineral yönünden zengin sebze meyve tüketmenin kardiyovasküler hastalıklar için risk azaltıcı etkisi vardır ⁽⁵⁾. 
• Tam tahıllı besinler; kan basıncını düzenleyen ve kalp sağlığına iyi gelen maddeler içerirler ⁽⁵⁾.
• Diyette kullanılan yağ da kalp sağlığını etkiler. Trans yağ tüketiminden kaçınmak, doymuş yağ kullanımını sınırlandırmak gerekir ⁽⁵⁾. Günlük alınması gereken yağ miktarının, zeytinyağı gibi sağlıklı yağlardan karşılanması önerilir ⁽⁵⁾. Omega-3 yağ asidinden zengin besinler de sağlıklı tercihler arasındadır ⁽⁵⁾.
• Vücut için gerekli proteinin; işlenmiş et ürünleri yerine az yağlı süt ürünleri, yumurta, balık gibi kaynaklardan alınması tavsiye edilir ⁽⁵⁾. 
• Sodyum oranı yüksek gıdalar, tansiyonunuzu artırarak kalp damar hastalıkları için risk oluşturur ⁽⁵⁾. Sodyum alımının kısıtlanması kalp sağlığını olumlu yönde etkiler ⁽⁵⁾.

Karaciğer, glukoz ve enerji metabolizmasını düzenlemek, vücuttaki toksik maddeleri daha az zararlı formlarına dönüştürmek gibi işlevleri olan bir organdır ⁽⁶⁾. Karaciğerde meydana gelen problemler tüm vücudu etkileyebilecek sonuçlar doğurabilir ⁽⁶⁾.
Uygulayacağımız birkaç basit adımla karaciğer hastalığına yakalanma riskimizi azaltabiliriz.

• Alkol tüketiminde dikkatli olmak: Alkol, karaciğerde siroza sebep olabilir ⁽⁷⁾. Siroz, karaciğerde alkol gibi etkenlere karşı oluşan hasarların sonucudur ve ileri evrelerde yaşamı tehdit edebilecek sonuçlar doğurur. Alkolün bu etkiyi yapması için ömür boyu, çok miktarda kullanılmasına gerek yoktur. Erkeklerde yaklaşık 120 g, kadınlarda da bunun yarısının her gün tüketilmesi siroza yol açabilir ⁽⁷⁾.
• Zararlı olabilecek kimyasallardan uzak durulması: Tarımda kullanılan pestisit (zararlı canlıları öldürmeye yarayan madde) gibi kimyasallar karaciğere zarar verebilir ⁽⁷⁾. Bu maddeleri kullanmadan önce etiketlerine dikkat edilmeli, kullanımında gerekli önlemler alınmalıdır ⁽⁷⁾.
• Hepatit virüslerinden korunma: Hepatit virüsleri karaciğerde hastalık oluşturabilir. Özellikle Hepatit B ve C karaciğerde siroza neden olabilir. Bu virüslerden korunmak için aşılarınızın tam olduğundan emin olmalısınız ⁽⁷⁾. Hepatit B ve C vücut sıvıları ve kan yoluyla da bulaşabildiğinden cinsel ilişkide uygun yöntemle korunulmalıdır ⁽⁷⁾. Hepatit A, kontamine besinlerden ve sudan bulaşabileceği için eller sık sık yıkanmalıdır ⁽⁷⁾.
• İlaç kullanımında dikkatli olmak: Bazı ilaçlar karaciğeriniz için zararlı olabilir. Doktorunuz bunu göz önüne alarak reçete yazar ancak kullanmanız gereken dozu aşmak karaciğerde problemlere sebep olabilir ⁽⁷⁾.
• Egzersiz ve diyet: Obeziteden korunmak sizi bazı karaciğer hastalıklardan korur ⁽⁷⁾
• Kahve ve çayın uygun miktarda tüketimi karaciğer sağlığını olumlu etkiler ⁽⁸⁾.
• Greyfurt içerdiği antioksidanlarla karaciğerdeki iltihaplanmayı azaltır, koruyucu mekanizmaları artırır ⁽⁸⁾.
• Brokoli ve brüksel lahanası grubu besinler, karaciğerde zararlı maddeleri etkisizleştiren enzimlerin etkinliğini artırır ⁽⁸⁾.
• Omega-3 yağ asitleri de karaciğer için yararlıdır. Aynı zamanda omega-6 omega-3 oranı da dikkat edilmesi gereken durumlardandır ⁽⁸⁾.
• Zeytinyağı, karaciğerdeki yağı azaltır ve karaciğere olan kan akımını artırır. Zeytinyağı tüketimi karaciğer sağlığı için önemlidir ⁽⁸⁾.