İş yerinde önemli bir dosyayı nereye koyduğunuzu unutabilir veya eski bir okul arkadaşınızın adını zaman geçtikçe daha zor hatırlayabilirsiniz. Aslında bu durum oldukça normal. Çünkü hayat yoğunluğunda herkes kimi zaman unutkanlık yaşayabilir. Ancak bu unutkanlık durumu daha sık hale gelmeye başladığında hayatınızı olumsuz yönde etkileyebilir.

Örneğin çok emek verdiğiniz bir sunumu yaparken bilgilerin adeta uçup gitmesi hem daha stresli hissetmenize hem de öğrendiklerinizin kalıcı olmamasına neden olabilir. “Peki, ne yapacağım?” diyorsanız aslında dikkat edeceğiniz birkaç temel nokta ile hafızanıza destek olmanız mümkün.

Unutmayın ki hafıza, gelişimi duran bir yapıdan öte sürekli çalışan ve gelişen bir yapıya sahip. Bu gelişimi desteklemenin yolu da yaşam tarzınızda ve çalışma stilinizde uygulayabileceğiniz tüyolarda gizli. O halde gelin, hafızaya destek olacak tüm bu tüyoları birlikte keşfetmeye başlayalım.

Yeni bilgiler öğrenirken veya halletmeniz gereken işleri yaparken bir anda tüm bilgileri almak cazip bir fikir gibi gelebilir. Ancak bu öğrenme stili, öğrendiğiniz bilgileri daha sonra hatırlamanızda zorluk yaşamanıza sebep olabilir. Çünkü zihninize yaptığınız aşırı yükleme, çalışmanın verimliliğini etkileyen bir durum. Bilgilerin sadece kısa süreli hafızada yer edip uçup gitmesini istemiyor ve öğrendiklerinizi hatırlamak istiyorsanız düzenli bir çalışma programı oluşturmanızda fayda var.

Çalışmalarınızı belirli zaman aralığında parça parça yapmak, size bilgileri işlemeniz için gereken zamanı tanır. Ayrıca düzenli bir program sayesinde önemli ayrıntıları birkaç kez gözden geçirebilirsiniz. Yeterli zaman ve tekrar sayesinde de öğrendikleriniz daha verimli bir şekilde hafızanızda yer edebilir.

Beyni de tıpkı vücudunuzdaki kaslar gibi düşünebilirsiniz. Kasların gelişimini desteklemek için biliyoruz ki egzersiz yapmak gerekir. Böylece kaslar sürekli olarak aktif kaldığı için gelişir. İşte, beyninizin de aktif kalması için hafızaya destek olan aktiviteler yapmanız şart.

Beyni aktif tutmak için satranç gibi strateji oyunları oynayabilir veya sudoku, kelime oyunları gibi bulmacalar ile problem çözme yeteneğinizin gelişimine katkı sağlayabilirsiniz. Ayrıca yeni bir dil öğrenmek, müzik aleti çalmaya başlamak veya yeni bir hobi edinmek gibi daha önce deneyimlemediğiniz aktiviteler yapmayı da tercih edebilirsiniz. Problem çözme ve öğrenme yeteneğinizi geliştirecek bu aktiviteler sayesinde de beyninizde yeni bağlantılar oluşturarak hafızanızı canlı tutabilirsiniz.

Tabii ki hafızaya destek olmak için sadece zihinsel değil, fiziksel egzersiz de oldukça önemli. Çünkü düzenli egzersiz hem beden hem de ruhsal ve bilişsel sağlık açısından hayatımıza katkı sağlar. “Peki, nasıl?” diyorsanız hemen açıklayalım.

Egzersizin yetişkinlerde bilişsel performans açısından katkıları üzerine yapılan bir araştırmada 15 dakikalık orta seviye bir egzersizin bile bilişsel performanslara ve duygu durumlarına olumlu etkide bulunduğu ortaya çıkmış. Ayrıca bu araştırma, farklı yaş grupları ile yapıldığı için de yaştan bağımsız bir şekilde egzersizin herkes açısından ruhsal ve bilişsel açıdan olumlu etkiye sahip olduğunu söylemek mümkün. Bu nedenle hafızanızı desteklemenin bir diğer yolu da düzenli egzersiz programı oluşturmak.

Kısacası her ne kadar yaygın bir düşünce olsa da egzersiz sadece fiziksel sağlığa iyi gelmez. Aynı zamanda ruhsal ve bilişsel açıdan da hayatımıza katkı sağlar. Bunun dışında egzersiz hakkında doğru bilinen diğer yanlışları da keşfetmek isterseniz “Egzersiz Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar” yazımızı okuyabilirsiniz.

Biliyoruz ki uyku, bir insanın yaşamsal fonksiyonları için temel ihtiyaç. Ancak önemli olan bu ihtiyacı sınırlarda karşılamak değil, vücudunuzun ihtiyacına yönelik bir uyku düzeni oluşturmak. Çünkü böylece hem fiziksel hem de zihinsel açıdan dinç olabilirsiniz. Bu da günlük işlerinize daha iyi odaklanmanızı sağlayarak beyninizin aldığı bilgileri verimli bir şekilde işlemesine yardımcı olur.

Ayrıca uyku, hafızanın pekiştirilmesi için de kritik bir öneme sahip. Çünkü uyurken beynimiz öğrendiklerimizi işlemeye ve hafızaya atmaya devam eder. Bu nedenle yeterli ve kaliteli uykunun hafızayı geliştirmek için her açıdan önemli olduğunu söylemek mümkün.

Günlük yaşantımızda pek çok stres unsuru ile karşı karşıya kalabiliriz. İş, okul, çocuklar, ev işleri derken yoğun stres altında hissetmeniz oldukça doğal. Ancak unutmayın ki stresi yoğun bir şekilde yaşamak ve kronik stres hali, beyin fonksiyonlarını etkileyen bir yapıya sahip.

Stres, olumsuzluğa odaklanmanıza sebep olarak sürekli olarak aynı döngü içerisinde kalmanıza sebep olabilir. Bu da beyninizde yeni bağlantılar kurmaktan öte alıştığı düzende devam etmesine katkı sağlar. Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi beynimiz tıpkı kaslarımız gibi farklı ve yeni uyaranlara maruz kaldıkça aktif hale gelerek gelişir. Yeni bağlantılara açık olmak ve hafızanızı desteklemek için de yaşadığınız stresin olumsuz etkilerinin önüne geçmek istiyorsanız stresi kontrol altında tutmanız oldukça önemli.

“Peki, nasıl yapacağım?” diyorsanız aslında stres karşısında tahmin ettiğinizden daha çok kontrol sahibi olduğunuzu belirtelim. Nefes egzersizleri, meditasyon gibi uygulamalar ile stres unsurlarının etkisini minimum seviyeye düşürerek stresi yönetebilirsiniz. Stres yönetimi hakkında daha detaylı bilgi için “Stres Yönetimi ve Sağlık: Günlük Hayatta Rahatlamanın Yolları” yazımızı okuyabilirsiniz.

Tüm bu unsurlar ile hafızanızı desteklemek mümkün. Özellikle günümüzün dijital yaşantısında bu desteğin önemi oldukça büyük. Çünkü dijital yaşamın sunduğu pek çok kolaylık, aynı zamanda hafızalarımızı etkileyen bir yapıya sahip. “Peki, nasıl?” diyorsanız dijital amnezi kavramı ile tanışmanın zamanı geldi.

Dijitalleşmenin düşünme tarzımız ve hafıza kapasitemize etkisi diyebileceğimiz dijital amnezi kavramını keşfetmek için “Dijital Amnezi: Unutkanlığın Sebebi İnternet Olabilir mi?” yazımızı okuyabilirsiniz.

*Burada yer alan bilgiler bir sağlık profesyoneline danışmanın yerine geçemez. Sağlığınız için lütfen doktorunuza ve/veya eczacınıza danışınız.