Güneş ışınları, kısa vadede cilt üzerinde güneş yanığı gibi sorunlara yol açar ⁽¹⁾. Ancak güneş ışınları uzun vadede ciltte yanık dışında farklı sorunlara neden olabilir ⁽¹⁾. Ayrıca güneşe uzun süre boyunca maruz kalma sonucu, fotoyaşlanma (photoaging) adı verilen bir mekanizmayla cildin erken yaşlanması durumu meydana gelebilir ⁽¹⁾.

Cilt hücreleri, güneşin zararlı etkilerinden korunmak için melanin adı verilen kahverengi renkte bir pigment üretir ⁽²⁾. Ekstra melanin cildin daha koyu, bronzlaşmış görünmesine neden olur ⁽²⁾. Bazen artmış pigment üretimi, cilt üzerinde farklı dağılım gösterir ve cilt üzerinde bölgeler arasında renk farklılıklarına yol açar ⁽²⁾. Güneş ışınları ayrıca, cilt yüzeyine yakın küçük kan damarlarında gerilmeye yol açarak cilt üzerinde kırmızı alacalı leke oluşumuna sebep olur ⁽²⁾.

Güneşe bağlı ortaya çıkan lekelerden biri de solar lentigodur ⁽³⁾. Oval ya da yuvarlak şeklinde olabilen bu lekeler, normal cilt tonundan daha koyu renktedir ⁽³⁾. Solar lentigo genellikle güneşe en çok maruz kalan bölgeler olan alın, yüz, el ve üst gövdede yer alır ⁽³⁾. Çoğunlukla yaşlılarda görülen bu lekelere, açık ten rengine sahip ve güneş maruziyeti fazla olan gençlerde de rastlanabilir ⁽³⁾.

Solar elastoz da güneş maruziyetine bağlı gelişen cilt problemlerinden biridir ⁽⁴⁾. Ultraviyole ışınlar, cildin alt katmanlarından olan dermiste yer alan kolajen ve elastin liflerinin yıkılmasına yol açar ⁽⁴⁾. Bu durum sonucunda derinin elastik özelliği kaybolur ⁽⁴⁾. Solar elastoz olarak adlandırılan bu durum; ciltte kalınlaşmaya, sarı renkte görünmeye ve gerilmekle geçmeyen derin kırışıklıkların oluşmasına neden olur ⁽⁴⁾.
 

Güneşten gelen ultraviyole ışınlar, cilde 15 dakika gibi kısa bir sürede bile zarar verebilir ⁽⁵⁾. Güneşin zararlı etkilerinden korunmak için yapılabilecekler şöyledir ⁽⁵⁾:

• Güneşli havalarda dışarı çıkıldığında ağaç veya şemsiye altına girerek gölgede kalınmalıdır.
• Dışarı çıkarken kol ve bacakların güneşten daha az etkilenmesini sağlayacak uzun kollu tişörtler, pantolonlar tercih edilmelidir. Kıyafetlerin sıkı dokunmuş kumaştan yapılmış ve koyu renkli olması da koruyuculuğu artırabilir.
• Şapka takmak da yüz, kulak ve boyun bölgelerinin güneşten korunmasını sağlar. Kovboy tipi şapkalar ense kısmını da güneşten koruduğu için tercih edilebilecek bir seçenektir.
• Güneş gözlükleri göz çevresindeki hassas bölgenin de güneşten korunmasını sağlar.
• Dışarı çıkmadan önce cilde geniş spektrumlu ve koruyuculuk seviyesi SPF 15 ve üzeri koruyucu kremler sürülmelidir. Hafif bulutlu ve soğuk günlerde de dahi koruyucu kremlerin uygulaması aksatılmamalıdır. Terleme, suya girme, kurulanma gibi işlemlerden sonra koruyucu kremlerin uygulaması tekrarlanmalıdır. Dışarıda geçirilen her iki saatin sonunda koruyucu krem yeniden sürülmelidir.

Güneşe çıkmak için en iyi saatler, gün ortasındaki 10:00-15:00 dışında kalan zaman dilimleridir (6). Dışarı çıkarken bu aralık dışındaki saatleri tercih etmek yararlı olur ⁽⁶⁾.

*Burada yer alan bilgiler bir sağlık profesyoneline danışmanın yerine geçemez. Sağlığınız için lütfen doktorunuza ve/veya eczacınıza danışınız.