Cilt Lekeleri Nasıl Olur?

Deri üzerinde meydana gelen herhangi bir tipteki iz, benek veya renk değişikliği cilt lekesi olarak tanımlanabilir ⁽³⁾. Özellikle yüz bölgesinde meydana gelen ciltte leke oluşumu, kişileri duygusal açıdan etkileyebileceği için önemlidir ⁽³⁾. Bu lekelenmeler genellikle iyi huylu bir seyir izleme eğiliminde olup yaşamı tehdit edici özellik göstermezler ⁽³⁾. Ancak bazı renk değişikliklerinin altta yatan bir önemli sağlık durumuna işaret ediyor olabileceği için dikkatli olunmalıdır ⁽³⁾.

Melasma ise hamilelik dönemindeki hormonal değişikliklere bağlı oluştuğu düşünülen bir cilt lekesidir ⁽⁴⁾. Renk değişikliğinin meydana geldiği alan vücudun herhangi bir bölgesi olabilir ancak bu lezyonlar genellikle karın ve yüz bölgesinde tespit edilirler ⁽⁴⁾. Gebelik dışında doğum kontrol yöntemi olarak ilaç kullanan kişilerde de melasma meydana gelebilir ⁽¹⁾. Melasma nadir de olsa üst dudak ve çene bölgesinde de oluşabilir ⁽¹⁾.

Lekeler nasıl geçer sorusuna net olarak cevap verilebilmesi için öncelikle leke oluşumunun altındaki nedenin aydınlatılması gereklidir. Dermatoloji uzmanlarına cilt lekesi şikayeti ile başvuran kişilerde fizik muayene, dermatolojik inceleme yöntemleri veya cilt biyopsisi işlemi ile lekelenmenin altında yatan neden ortaya çıkarılabilir ⁽⁴⁾.
Tedavinin amacı melanositlere zarar vermeden melanin pigmenti üretimini azaltmaktır ⁽¹⁾. Hekim kontrolünde yapılan tedavilerin sonucu cilt lekeleri azaltılabilir. ⁽⁴⁾. Aynı zamanda güneşin zararlı ışınlarından koruyucu krem kullanımı ve güneş ışığının yoğun olduğu zamanlarda maruziyetin en aza indirilmesi veya şapka takılması, renk değişikliği ile seyreden cilt lekelerinde koruyucu özellik gösterebilir ⁽⁴⁾.

“Leke oluşumu” oldukça geniş bir ifade olup, cilt üzerinde meydana gelen herhangi bir izi tanımlamak için kullanılabilir ⁽³⁾. Hiperpigmentasyon ise cilt renginin koyulaşması anlamına gelir ⁽⁴⁾. Renk değişikliği olan cilt lekeleri; küçük yama şeklinde, geniş alanlarda veya tüm vücudu etkileyecek şekilde meydana gelebilir ⁽⁴⁾. Her ne kadar hiperpigmentasyon oluşumu zararlı bir olgu olarak kabul edilmese de farklı durumların bir belirtisi olarak da oluşabileceği için dikkatli olunmalıdır ⁽⁴⁾. Güneş lekeleri ve melasma, sık karşılaşılan ve renk değişikliği ile seyreden cilt lekeleri arasında yer alır: ⁽⁴⁾

Yaşlılık lekeleri veya solar lentigo olarak da isimlendirilen güneş lekeleri, oldukça sık karşılaşılan hiperpigmentasyon tipleri arasındadır ⁽⁴⁾. Uzun süre güneş ışığı maruziyeti ile ilişkili bu lekeler genellikle el ve yüz gibi açık vücut alanlarında tespit edilir ⁽⁴⁾. Güneş lekeleri genellikle 50 yaşın üzerindeki bireylerde görülse de daha genç kişilerde de oluşabilir ⁽³⁾.

Bu lezyonların oluşumundaki temel mekanizma melanosit adı verilen derinin üst kısmındaki hücrelerin sayısındaki artıştır ⁽¹⁾. Sayıları artan melanositler daha fazla miktarda melanin maddesi üreterek deri renginde koyulaşmaya neden olur ⁽¹⁾.

*Burada yer alan bilgiler bir sağlık profesyoneline danışmanın yerine geçemez. Sağlığınız için lütfen doktorunuza ve/veya eczacınıza danışınız.