Bir insanın hayatında fiziksel açıdan değişikliklerin yaşandığı pek çok farklı dönem bulunur. Büyüme, gelişme ve yaş alma sırasında yaşam standartları değiştiği gibi vücudumuzda da farklılıklar meydana gelir. Bu farklılıklardan biri de kadınların yaş alması ile ortaya çıkan menopoz dönemi.

Menopoz dönemi; kimisi için doğal bir süreç, kimisi için de bir dönüm noktası olarak görülse de genel yargıya bakıldığında kadınlar açısından zorlayıcı bir durum olarak algılandığı kesin. Bu nedenle de menopoz, genel olarak bir hastalık veya rahatsızlık olarak algılanabiliyor. Ancak menopoz, aslında bir kadının yaş alması ile ortaya çıkan doğal bir fiziksel geçiş dönemi. Bu fiziksel geçişi yönetebilmek için de dikkat edilmesi gerekenler bulunuyor.

O halde gelin, bir kadının hayatındaki geçiş dönemlerinden biri olan menopoz hakkında tüm merak edilenleri birlikte keşfedelim.

Menopozu bir kadının son adet dönemini geçirdiği ve artık adet kanamalarının son bulduğu dönem olarak tanımlamak mümkün. Peki, bu durum neden olur? Çünkü bir kadının vücudunda zaman içerisinde değişim meydana gelir. Yumurtalıklar daha az yumurta üretir ve bu da östrojen üretiminin azalıp durmasına yol açar.

Tabii ki yumurta üretimindeki ve östrojen seviyelerindeki bu değişim bir günde gerçekleşmez. Bu nedenle menopoza, farklı aşamalara sahip bir dönem demek mümkün.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi menopoz, farklı evrelerden oluşan bir süreç. Temel olarak 3 aşamadan oluşan menopozun evrelerini şu şekilde sıralayabiliriz:
 

• Premenopoz: Bu dönem, adet döngüsünün son bulmadığı ama yumurtalıkların artık daha az yumurta ve östrojen ürettiği, menopoz geçişi diyebileceğimiz ilk aşamadır. Bu dönemin başlangıcı ve süresi, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Birkaç ay sürebileceği gibi birkaç yıl da devam edebilir. Genel olarak premenopozda adet döneminde düzensizlik ve hormonal değişiklikler görülebilir.
• Menopoz: Düzensiz bile olsa artık hiç adet görülmediği döneme denir. Bir kişi, 12 ay boyunca hiç adet görmezse premenopozdan menopoza geçiş yapar. Bu aşamada yumurtalıklarınız yumurta bırakmaz ve vücudunuz çok fazla östrojen üretmez.
• Postmenopoz:  Menopoz öncesi ve menopoz dönemi yaşandıktan sonra postmenopoz dönemi devam eder. Bu dönem ise adet döngüsünün son bulduğu menopozdan sonraki zamandır. Özellikle premenopozda hormonal değişiklik ve yumurtlama döngüsündeki dengesizlikten kaynaklı ortaya çıkan menopoz belirtileri, fiziksel geçiş süreci tamamlandığı için bu dönemde hafifler.

Menopoz, hormonal değişimleri beraberinde getirir. Bu değişimden dolayı hem fiziksel hem de mental açıdan kişilerde çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir.

Ancak menopoz belirtileri farklı şekillerde ve şiddette görülebilir. Tıpkı premenopoz döneminin süresi gibi belirtiler ve belirtilerin yoğunluğu da değişebilir. Bu nedenle belirtileri, kesin ve olması gereken bir süreç gibi düşünmemekte fayda var.

Genel olarak menopoz belirtilerini şu şekilde sıralamak mümkün:
 

• Adet düzensizlikleri: Premenopoz evresinde de belirttiğimiz gibi adet döngüsü, tamamen durmadan önce döngüde düzensizlik meydana gelebilir. Adet döngüleri, daha sık veya seyrek olabileceği gibi kanamanın miktarı değişebilir.
• Sıcak basması ve gece terlemeleri: Menopoz döneminde hormonal değişiklikler nedeniyle vücut, ısı dengesini ayarlamakta zorluk yaşayabilir. Bu da sıklıkla gece terlemesi olarak kendini gösterebilir. Tabii ki gece terlemesi, farklı nedenlerden dolayı da ortaya çıkabilir. “Peki, bu nedenler nelerdir?” diye merak ediyorsanız “Uykunuz Bölünmesin: Gece Terlemesi Neden Olur? ” yazımızı okuyabilirsiniz.
• Vajinal kuruluk: Östrojen seviyelerinin düşmesi, vajinal dokuların kurumasına ve incelmesine yol açabilir.
• Uyku bozuklukları: Gece terlemeleri ve diğer hormonal değişiklikler, uyku kalitesini olumsuz etkileyebilir. Uykuya dalmada zorluk, sık uyanma veya huzursuz uyku gibi problemler yaşanabilir.
• Duygusal değişiklikler: Menopozda yaşanan hormonal dalgalanmalar; ruh hali değişikliklerine, depresyona ve anksiyeteye neden olabilir. Ayrıca bazı kadınlarda menopoz sırasında sinirlilik ve odaklanma zorluğu yaşanabilir.
• Fiziksel değişiklikler: Menopoz döneminde kilo alımı, saç dökülmesi, ciltte incelme ve elastikiyet kaybı gibi fiziksel değişiklikler de görülebilir.

Menopoz ile ilgili merak edilen bir diğer konu da erken menopozdur. Erken menopozu, ortalama menopoz döneminden daha önce ortaya çıkan menopoz olarak tanımlamak mümkün.

Menopoz, genellikle 45 ila 55 arasında gerçekleşen bir süreç. Tabii ki bu dönemden daha erken bir şekilde menopoz gerçekleşebilir. Bu gerçekleşme doğal bir şekilde ortaya çıkabileceği gibi çeşitli cerrahi müdahaleler veya rahatsızlıklardan kaynaklı olarak da meydana gelebilir.

Menopoz, kadın vücudunun geçtiği doğal bir süreç. Yani tedavi edilmesi gereken bir sorun değil. Ancak tabii ki kişiden kişiye göre değişse de menopoz belirtilerinin yoğun bir şekilde yaşanması hayat kalitesini etkileyebilir. Bu nedenle kişilerin kendi sağlık durumları ve menopoz belirtileri özelinde doktor görüşü alarak kontrollü bir şekilde bu süreci ilerletmeleri oldukça önemli.

Tabii ki bunun yanı sıra dikkat edeceğiniz birkaç unsurla da menopoz belirtilerini yönetebilirsiniz. “Peki, bunlar nelerdir?” diyorsanız menopoz belirtilerini yönetmek ve yaşam kalitesini artırmak için dikkat edilmesi gereken belli başlı unsurları şu şekilde sıralayabiliriz:
 

• Yaşamın her noktasında olduğu gibi vücudunuzun yaşadığı bu geçiş döneminde de beslenme düzeninize dikkat etmekte fayda var. Dengeli bir beslenme planı ile vücudunuzun ihtiyacı olan enerjiyi besinlerden alabilirsiniz.
• Özellikle bu dönemde sıcak basmaları ve gece terlemeleri oldukça rahatsız edici olabilir. Bunun için de uyku ortamınızın serin olmasına dikkat ederek hava alan kumaşlardan çarşaf ve pijama seçerek kendiniz için daha konforlu bir alan yaratabilirsiniz.
• Hormonal değişimler sadece fiziksel açıdan değil, mental açıdan da kişileri etkileyebilir. Bu da daha stresli hissetmenize sebep olabilir. Meditasyon ve nefes egzersizi gibi gevşeme teknikleri ile stres yönetimi yapabilirsiniz.

Tüm bu uygulamalar ile vücudunuzda yaşanan bu değişim sürecini daha rahat bir şekilde geçirebilirsiniz.

Unutmayın ki yaş ilerledikçe her zaman değişimler ile karşılaşmak mümkün. Menopoz bunlardan sadece bir tanesi. Ancak hem sorumluluklar hem de değişim zorluğu birleşince orta yaş krizi ortaya çıkabilir. “Peki, orta yaş krizi nedir?” diyorsanız “Bu Geçişi Yönetmek Sizin Elinizde: Orta Yaş Krizi ile Baş Etmek İçin İpuçları” yazımızı okuyabilirsiniz.

*Burada yer alan bilgiler bir sağlık profesyoneline danışmanın yerine geçemez. Sağlığınız için lütfen doktorunuza ve/veya eczacınıza danışınız.