Sağlık açısından beslenme alışkanlığının önemi oldukça büyük. Blue Zones diyeti de işte, bu önemi kanıtlar nitelikte bir beslenme düzeni. Son yıllarda adını daha sıkça duyduğumuz Blue Zones diyeti, aslında Blue Zone olarak adlandırılan dünyadaki Mavi Bölgelerde yaşayan insanların beslenme alışkanlıklarından ortaya çıkan bir diyet.

“Peki, nasıl?” diyorsanız şimdi, Blue Zones kavramını daha yakından incelemenin ve Blue Zones diyetinin temel prensiplerini öğrenmenin zamanı geldi.

Blue Zones diyetinin detaylarına geçmeden önce bu diyetin çıkış noktasını oluşturan Blue Zones kavramını açıklamakta fayda var.

Blue Zones yani Mavi Bölgeler, 2004 yılında hayatımıza girmiş bir kavram. Bu kavramı ortaya çıkaran ise National Geographic üyesi ve gazeteci olan Dan Buettner. Buettner, 2000 yılında Japonya'nın Okinawa şehrine yaptığı bir geziden sonra burada yaşayan kişilerin dünya ortalamasından daha uzun ömre sahip olduklarını keşfetmiş. Bu keşiften sonra da “Dünyada başka böyle yerler var mı?” düşüncesiyle tüm dünyada uzun yaşamın sırrını bulmuş yerleri keşfetmeye başlamış. Böylece Blue Zones ortaya çıkmış.

“Peki, bu yerler nereler?” diyorsanız dünyadaki 5 Mavi Bölge’yi şu şekilde sıralayabiliriz:

• Okinawa (Japonya)
• Sardunya Adası (İtalya)
• Nicoya (Kosta Rika)
• İkaria (Yunanistan)
• Loma Linda (Kaliforniya)

Görüldüğü gibi Mavi Bölgeler, dünyanın farklı yerlerinde bulunsa da tüm bu yerlerde yaşayan insanların beslenme ve yaşam tarzları bazında ortak yönler bulunuyor. İşte, bu ortak yönler de bize uzun ömürlülüğün sırrını çözmemiz için bir anahtar sunuyor.

Mavi Bölgelerde yaşayan insanların beslenme alışkanlıklarından doğan Blue Zones diyeti, aslında bu yerlerde yaşayan insanların ortak bir özelliği. Ancak uzun ömürlü insanların ortak özellikleri sadece beslenme alışkanlıkları ile sınırlı değil. Çünkü biliyoruz ki bir kişinin sağlıklı bir şekilde yaşlanabilmesi için beslenme alışkanlıklarının yanı sıra yaşam tarzı da oldukça önemli.

Yukarıda sıraladığımız 5 yerde yaşayan insanların araştırmalar sonucu ortaya çıkan yaşam tarzlarındaki ortak özellikler ise şöyle:

• Aktif bir yaşam: Mavi Bölgelerde yaşayan yaşlı insanlar, çalışma yaşamında olmasalar bile yürüyüş, bahçe işleri veya ev işleri gibi uğraşlar ile günlerini dolu dolu geçirmeye özen gösteriyor. Böylece kendi uğraşları ile yaşamlarında aktif kalmaya devam ediyorlar.
• Güçlü aile bağları: Genel olarak bu yerlerdeki insanların güçlü aile bağlarına sahip olması ve pek çok neslin bir arada vakit geçirmesi de Blue Zones bölgelerinin ortak özelliklerinden biri.
• Sosyal hayata katılım: Uzun ömürlü insanların bir diğer ortak özelliği ise sosyal hayattan kopmayarak bir topluluğun parçaları olmaları. Arkadaşları ile vakit geçirerek ve etkinlikler yaparak sosyal hayata aktif katılım sağlamak, Mavi Bölgelerde dikkat çeken bir detay.
• Bir yaşam amacı bulmak: Mavi Bölgelerdeki insanlar yaş aldıkça torunlarına bakmak veya bir yardım kuruluşunda görev almak gibi amaçlar edinmiş durumda. Bu da iş veya günlük rutin dışında hayatta bir amaç edinmenin önemini bize gösteriyor.

Tüm bunlar Blue Zones olarak adlandırılan bu yerlerde yaşayan uzun ömürlü insanların yaşam tarzı incelemeleri sonucu çıkarılan benzer noktalar. Bu noktalara Blue Zones diyeti olarak adlandırılan beslenme alışkanlıkları da eklenince aktif yaşlanma ve uzun ömre dair bir çerçeve ortaya çıkıyor. O halde şimdi, Blue Zones diyetinin detaylarını da inceleyelim.

Blue Zones diyeti son zamanların popüler diyeti olsa da aslında temeli, Blue Zone olarak adlandırılan yerlerde yaşayan uzun ömürlü insanların beslenme alışkanlıklarından oluşuyor. Yani buna göre Blue Zones diyetine bu yerlerdeki insanların tükettiği ve tüketmediği besinler bazında bir beslenme düzeni diyebiliriz. Peki, bu beslenme düzenin temel prensipleri neler?

Öncelikle Blue Zones diyetinin temelini bitki bazlı beslenmenin oluşturduğunu söyleyelim. Çünkü Mavi Bölgelerde yaşayan insanların günlük besin alımının yaklaşık %95’ini sebze, meyve, tahıl ve baklagiller oluşturuyor.

Bitkisel beslenme dışında Mavi Bölge diyetinde dikkat edilen diğer unsurlar ise şu şekilde:

• Bitki bazlı seçimler, yağ seçimlerinde de önemli bir role sahip. Çünkü bu beslenme düzeninde tüketilen yağların de bitkisel ve işlenmemiş olması gerekli. Bunun için de zeytinyağı, bu diyetin merkezinde yer alıyor.
• Diyet kapsamında hayvansal bazlı yumurta, peynir, süt gibi gıdalar aslında tamamen kesilmiyor. Ancak oldukça az ve kontrollü bir şekilde tüketiliyor.
• İşlenmiş ve paketli gıdalara bu beslenme düzeninde yer olmadığını belirtelim. Bu nedenle atıştırmalık olarak paketli gıda yerine fındık, fıstık ve ceviz gibi kuruyemişler tercih ediliyor.
• Daha çok bitkisel kaynaklı gıdaların yer aldığı Blue Zones diyetinde balık tüketimi de olmazsa olmaz bir unsur değil. Bu diyette haftada 2 veya 3 küçük porsiyon gibi oldukça ölçülü bir şekilde balık tüketiliyor. Aynı zamanda balık tüketiminde yüksek düzeyde cıva içeren veya nesli tükenen balıkların tercih edilmemesine dikkat ediliyor.
• Blue Zones beslenme düzeninde neredeyse hiç et yok diyebiliriz. Bir ay içerisinde sadece 4 veya 5 kez küçük porsiyonlarla et tüketiliyor.
• Bitkiler dışında baklagil tüketimi de bu diyet için oldukça önemli. Özellikle fasulye, Mavi Bölgelerde sık tüketilen bir besin. Hatta Mavi Bölgelerde yaşayan insanların ortalama olarak ABD’de yaşayan insanlardan 4 kat daha fazla fasulye tükettiği biliniyor.
• Blue Zones diyeti için günlük olarak bol bol su tüketmek, bunun dışında gazlı ve işlenmiş içeceklerden uzak kalmak gerekiyor.

Kısacası Blue Zones diyetinin temel prensiplerinden de anlaşılacağı gibi gibi uzun ömürleri ile dikkat çeken Mavi Bölgelerde yaşayan kişilerin sırrı, aslında ağırlıklı olarak bitki bazlı beslenmek. Bu özelliğinden kaynaklı da Blue Zones diyetinin Akdeniz tipi beslenme ile benzer bir yapı sunduğunu söylemek mümkün. “Peki, Akdeniz tipi beslenme nedir?” diyorsanız “Beslenme Alışkanlıklarına Akdeniz Dokunuşu: Akdeniz Diyeti Nedir? ” yazımızı okuyabilirsiniz.

*Burada yer alan bilgiler bir sağlık profesyoneline danışmanın yerine geçemez. Sağlığınız için lütfen doktorunuza ve/veya eczacınıza danışınız.